Μετάφραση-Επιμέλεια: Μαρίνα Γλαντζή,

Κέντρο Ανατολικών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου (Από Κέντρο Γεωπολιτικών Αναλύσεων)

Το έτος 2014 θα μπορούσε να συνοψισθεί για την Τουρκία ως το έτος των εκλογών, που είχε ως αποτέλεσμα τη συνολική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να γίνεται ο πρώτος πρόεδρος ο οποίος εκλέγεται από τη λαϊκή ψήφο, ενώ ο Αχμέτ Νταβούτογλου αναλαμβάνει την προεδρία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και το Πρωθυπουργικό αξίωμα.

Το μαζικό φαινόμενο διαφθοράς και διαπλοκής που αφορούν τέσσερις πρώην υπουργούς, η ατέλειωτη μάχη της κυβέρνησης εναντίον της κοινότητας Φετουλάχ Γκιουλέν και τα σκαμπανεβάσματα της κουρδικής ειρηνευτικής διαδικασίας ήταν άλλα κορυφαία ζητήματα που απασχόλησαν τον φαύλο κύκλο της εγχώρια πολιτικής.

Η εξωτερική πολιτική επίσης επηρεάστηκε από την αλλαγή σε υψηλές θέσεις με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να γίνεται ο νέος υπουργός Εξωτερικών και τον Βολκάν Μποζκίρ να τον αντικαθιστά ως ο νέος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Ο γνωστός ως ‘’ο αρχιτέκτονας’’ της πολυσυζητημένης εξωτερικής πολιτική της Τουρκίας, Νταβούτογλου, λαμβάνοντας τα πρωθυπουργικά ηνία, πιστεύεται ότι έχει άμεση επίδραση στις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο ο Νταβούτογλου δεν έχει βρει αρκετό χρόνο για να ασχοληθεί με την εξωτερική πολιτική από τότε που κάθισε στην πρωθυπουργική έδρα, λόγω του χρονοβόρου έργου της νέας ιδιότητας του.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ερντογάν έχει χρησιμοποιήσει τη νέα του θέση για μια πιο ενεργό ατζέντα εξωτερικής πολιτικής, καθώς ο ίδιος έχει κάνει πολλά ταξίδια στο εξωτερικό, τους τελευταίους μήνες. Ωστόσο, η επιρροή του στην εξωτερική πολιτική ήταν πολύ πιο ορατή μέσα από τις συχνές και μεγάλες δηλώσεις του. Οι ως γνωστόν κριτικές του εναντίον της παγκόσμιας τάξης που σχεδιάστηκε από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ιδίως το δυτικό μπλοκ, ήταν βαρύγδουπες.

Η όχι και τόσο ρεαλιστική ρητορική του, που συχνά έχει επικριθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ευρωπαϊκές χώρες, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Κίνα κ.λπ., είτε επιδείνωσε τους δεσμούς της Τουρκίας με τις χώρες αυτές είτε έκανε τη συμφιλίωση σχεδόν αδύνατη. Ο Ερντογάν δεν είχε ως στόχο μόνο αυτές τις χώρες, αλλά και τα μέσα ενημέρωσης τους, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλα παρόμοια ιδρύματα τους, ειδικά σε περιόδους που η Τουρκία είχε επικριθεί λόγω των αντιδημοκρατικών τις κινήσεων.

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν έγινε Πρόεδρος και χρησιμοποίησε το τεράστιο προεδρικό μέγαρο των 1.150 δωματίων, έγινε αντιληπτό από τη Δύση ως πρόσθετες κινήσεις για να αυξήσει την αυταρχική διακυβέρνηση του στην Τουρκία, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις του ίδιου του Ερντογάν. Η χρήση ορισμένων παράνομων μέσων για την καταπολέμηση της κοινότητας Γκιουλέν, οι προσπάθειες συγκάλυψης ισχυρισμών διαφθοράς και η αυξημένη πίεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης επιδείνωσαν την εικόνα της Τουρκίας και την σχέση της με τις δυτικές χώρες.

Η απροθυμία της Τουρκίας να συμμετάσχει στη διεθνή εκστρατεία κατά του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε ( ISIL ) δεν εκλαμβάνεται θετικά από τη Δύση προκαλώντας εικασίες ότι η Τουρκία είναι ανεκτική στην ελεύθερη διέλευση των ξένων μαχητών να ενταχθούν στους εξτρεμιστές ισλαμιστές. Οι Τούρκοι διπλωμάτες και η κυβέρνηση προσπάθησαν σκληρά για να καταρρίψουν αυτή την αντίληψη ωστόσο δεν έγιναν και τόσο πειστικοί.

Τέλη του 2014 και η Τουρκία εξακολουθεί να μην διαθέτει πρεσβευτές στο Ισραήλ, την Αίγυπτο και τη Συρία . Προσπαθεί να επιδιορθώσει τους δεσμούς με το Ιράκ μετά την αλλαγή της κυβέρνησης ενώ ο διάλογος με το Ιράν δεν είναι πολλά υποσχόμενος όσον αφορά τη δημιουργία ουσιαστικής συνεργασίας. Οι χερσαίες μεταφορές της Τουρκίας και ως εκ τούτου το εμπόριο προς τους νότιους γείτονες, έχουν επηρεαστεί αρνητικά από τη συνεχιζόμενη αναταραχή.

Η Τουρκία απέτυχε να ανοίξει οποιαδήποτε κεφάλαια διαπραγματεύσεων με την ΕΕ το 2014,καθώς παραμένουν μπλοκαρισμένα. Ακόμη χειρότερα, οι δεσμοί της με τις Βρυξέλλες έχουν καταστραφεί μετά τις συλλήψεις των δύο εξεχόντων δημοσιογράφων, Εκρέμ Ντουμανλί και Χινταγιέτ Καρατζά. Υπάρχουν όλο και λιγότεροι υποστηρικτές της χώρας στην ΕΕ, καθώς η αντίληψη ότι η Τουρκία παρασύρεται προς τον αυταρχισμό ευσταθεί όλο και περισσότερο κάθε μέρα που περνά.

Μερικοί φίλοι της Τουρκίας στην περιοχή της είναι η Ρωσία και το Κατάρ καθώς και οι μη κρατικοί δρώντες Μασούντ Μπαρζανί, Χαμάς και ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός ( FSA ) . Η Ρωσία προσφάτως έχει στριμωχθεί από το παγκόσμιο σύστημα, λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας και το Κατάρ έπρεπε να υποκλίνεται μπροστά στη Σαουδική Αραβία και τις άλλες χώρες του Κόλπου εκφράζοντας την πλήρη υποστήριξή του προς τον Αιγύπτιο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Η Τουρκία συνέχισε τη συνειδησιακή και βασιζόμενη στην αξία της, εξωτερική πολιτική στη διάρκεια του έτους και πιθανώς θα τη συνεχίσει και στο επόμενο, αλλά η εικόνα της, συχνά σχετίζεται με την περιγραφή της ‘’πολύτιμου μοναξιάς’’, η οποία κερδίζει μια θέση στο παγκόσμιο λεξικό εξωτερικής πολιτικής.

ΠΗΓΗ
http://www.hurriyetdailynews.com/turkeys-foreign-policy-in-2014-.aspx?PageID=238&NID=76295&NewsCatID=429