Δρ. Νίκος Παναγιώτίδης: Επικεφαλής ΓΕΩΠΑΜΕ

Έχουν περάσει σχεδόν τρεις δεκαετίες από τότε που ο Έλληνας διπλωμάτης Μιχάλης Δούντας διατύπωσε το ομώνυνο <<δόγμα>>. Σύμφωνα με την δική του θεώρηση την οποία ανέλυσε το καλοκαίρι του 1987 σε ελληνικές, παροικιακές και κυπριακές εφημερίδες το Κυπριακό μένει δέσμιο στον τουρκικό επεκτατισμό. Οπως παρατηρούσε, μεταξύ άλλων, όλα τα σχέδια επίλυσης του προβλήματος απέκλιναν υπέρ της Τουρκίας. Κατέληγε λέγοντας πως το Κυπριακο εναι δέσμιο της τουρκικής αδιαλλαξίας, αφού καμία Μεγάλη Δύναμη δεν είναι διατεθειμένη να την πιέσει να υποχωρήσει από τις αδιάλλακτες θέσεις της.

Εν έτει 2015 βλέπουμε ότι το δόγμα Δούντα παραμένει επίκαιρο και στοχαστικό. Είναι πολλοί εκείνοι που επένδυσαν στην ηγεσία Ερντογάν για επίλυση του Κυπριακού και ακόμη περισσότεροι εκείνοι που επένδυσαν στην διατάραξη των σχέσεων Τουρκίας- ΗΠΑ λόγω της τουρκοϊσραηλινής ρήξης και της εφαρμογής του δόγματος Νταβούτογλου στη Μέση Ανατολη. Έχουν δυστυχώς όλοι διαψευστεί. Παρά τις έντονες διαφωνίες ΗΠΑ- Τουρκίας για τη ρήξη στις σχέσεις Αγκυρας- Τελ Αβίβ η στρατηγική χρησιμότητα της Τουρκίας για τη Δυτική στρατηγική παραμένει αδιαμφισβήτητη. Ας γινουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι. Πριν δύομιση χρόνια το ΝΑΤΟ έσπευσε να παράσχει προστασία στην Τουρκία από τζιχανιστές που δρούσαν στη Συρια εγκαθιστώντας πυραύλους Patriot στο έδαφος της. Μακάρι οι Αμερικανοί να έδειχναν την ίδια σπουδή για τις απειλές που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και η Κύπρος.

Τον περασμένο Ιούλιο ΗΠΑ και Τουρκία συνομολόγησαν συμφωνία η οποία επιτρέπει στις ΗΠΑ και στους συμμάχους της να χρησιμοποιήσουν την βάση του Ιντζιρλικ στη Ν/Α Τουρκία για καταπολέμηση των τζιχαντιστών. Την ίδια ώρα, τουρκικά μαχητικά συνεισφέρουν στην δυτική στρατηγική όσον αφορά το Συριακό πλήττοντας διάφορους στόχους επί συριακού εδάφους.

Μπορεί οι σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας να μην βρίσκονται στο επίπεδο που ήταν την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ωστόσο η Άγκυρα είναι ακομη σε θέση να ασκεί πελατειακές σχέσεις με τις ΗΠΑ, πάντα σε ανταλλακτική βάση. Δυστυχώς για το Κυπριακό Πρόβλημα, η Τουρκία παραμένει ο ευνοούμενος στρατηγικός σύμμαχος των ΗΠΑ, ενώ η Ελλάδα ο υπάκουος σύμμαχος που αναγκάζεται αρκετές φορές να ακολουθεί και να ευθυγραμμίζεται με προτροπές και πιέσεις που αντιστρατεύονται τα εθνικά- στρατηγικά της συμφέροντα. Με άλλα λόγια, το στρατηγικό οικόπεδο της Τουρκίας συνεχίζει να έχει μεγαλύτερη αξία για τις Μέγάλες Δυνάμεις από αυτό της Ελλάδας και της Κύπρου.

Παράλληλα, όλοι παρακολουθούμε τις παρασκηνιακές διεργασίες που γινονται εν είδει αλισβερισίου με τις πιέσεις για ξεπάγωμα τουρκικών ενταξιακων κεφαλαίων ως αντάλλαγμα για την συνδρομή της Άγκυρας στο προσφυγικό πρόβλημα. Δυστύχως όσα έχουμε εκθέσει στο άρθρο δίδουν για πολλοστή φορά στην Τουρκία τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος και ίσως να επιβάλει τους ορους της στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση για επίλυση του Κυπριακού. Και όπως παρατήρησε ο αείμνηστος Μιχάλης Δούντας καμία Μέγάλη Δύναμη δεν είναι διατεθειμένη να πιέσει την Τουρκία να ευθυγραμμιστεί με το διεθνές δίκαιο και να συνεισφέρει στην επίλυση του Κυπριακού.