Δρ.Νίκος Παναγιωτίδης: Επικεφαλής ΓΕΩΠΑΜΕ

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η διένεξη στην Υεμένη αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού περιφερειακών δυνάμεων οι οποίες μάχονται για την ηγεμονία στην περιοχή, αλλά στο παρόν στάδιο δεν μπορούν να προβούν σε απευθείας αναμέτρηση και συνεπώς διενεργούν έναν πόλεμο φθοράς δι’ αντιπροσώπου.

Πρόκειται για τη σουνιτική Σαουδική Αραβία και το σιιτικό Ιράν. Η σιιτική μειονότητα των Χούτι δρα ως παράγοντας αποσταθεροποίησης όχι μόνο στην Υεμένη αλλά στο ευρύτερο σουνιτικό τόξο της Αραβίας, στο οποίο υπάρχουν σιιτικές μειονότητες. Αυτός είναι και ο λόγος που στην στρατιωτική επέμβαση της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη συμμετέχουν προθύμως και άλλες σουνιτικές αραβικές χώρες.

Εκτός από το σιιτικό Ιράν το οποίο υποστηρίζει τους Χούτι, ο τέως πρόεδρος της χώρας Αλί Αμπντάλλα Σάλεχ επιχειρεί να επανέλθει στο πολιτικό προσκήνιο συμμαχώντας άτυπα μαζί τους.

Σημειώνεται ότι Σάλεχ ανήκει στην αίρεση των ζαϊδιτών, παρακλάδι του σιιτικού Ισλάαμ. Κατά τραγική ειρωνεία, όταν ο ίδιος ήταν πρόεδρος της Υεμένης είχε εμπλακεί σε έναν αιματηρό εξαετή πόλεμο (2004-2010) εναντίον των Χούτι. Αυτό όμως δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη στη Μέση Ανατολή, η οποία χαρακτηρίζεται από συχνές ανακατανομές ισχύος που συνοδεύονται από επαναπροσδιορισμό ρόλων και συμφερόντων.

Για να παραφράσουμε τον μεγάλο φιλόσοφο Παναγιώτη Κονδύλη: «Η έσχατη πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή συνίσταται από κράτη και φυλετικές ομάδες, τα οποία αγωνίζονται για την αυτοσυντήρησή τους και μαζί, αναγκαστικά, για τη διεύρυνση της ισχύος τους. Γι’ αυτό συναντώνται ως φίλοι ή ως εχθροί και αλλάζουν τους φίλους και τους εχθρούς τους ανάλογα με τις ανάγκες για την αυτοσυντήρησή τους και τη διεύρυνση της ισχύος τους».

Η προσπάθεια του σιιτικού Ιράν να διευρύνει την επιρροή του σε μια μεγάλη γεωπολιτική περιοχή που θα εκτείνεται από την Αραβική Χερσόνησο –συμπεριλαμβανομένης της Υεμένης– μέχρι τις νότιες μεσογειακές ακτές στην Εγγύς Ανατολή προκάλεσε αλυσιδωτά διλήμματα ασφάλειας στις σουνιτικές αραβικές χώρες. Αυτή η γεωπολιτική ανασφάλεια οδήγησε στη δημιουργία μιας μεγάλη αντιηγεμονικής συσπείρωσης υπό τη Σαουδική Αραβία, τη μεγάλη δύναμη του σουνιτικού Ισλάμ.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν σε αυτή τη συμμαχία, θέτοντας σε ισχύ το νέο στρατηγικό τους δόγμα το οποίο μεταθέτει σε περιφερειακές δυνάμεις το κύριο βάρος της διασφάλισης μιας ευνοϊκής ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή, ενώ οι Αμερικανοί διαδραματίζουν δευτερεύοντα ρόλο.

Θα είναι αυτή η προσπάθεια επιτυχής ή μήπως η περιφερειακή κατανομή ισχύος δεν θα επιφέρει σταθερότητα αλλά αστάθεια; Η δράση του Ισλαμικού Κράτους, οι μεγαλοϊδεατικές βλέψεις της Τουρκίας που είναι αντίθετες με του Ιράν, η προκαταρκτική συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ Ιράν και διεθνούς κοινότητας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και πού αυτή θα καταλήξει, καθώς και η στάση του Ισραήλ για τη συμφωνία αποτελούν παράγοντες καθοριστικούς για την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων.