Των Hugh Lovatt και Mattia Toaldo

Την επόμενη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΡ) θα διεξάγει ένα ψήφισμα για την αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης. Με τον τρόπο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ακολουθήσει το παράδειγμα των κοινοβουλίων στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ιρλανδία, στην Ισπανία και στη Γαλλία, καθώς και στη Σουηδία, όπου η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα (και η 135η στον κόσμο) που αναγνώρισε το κράτος της Παλαιστίνης. Παρόμοιες ψηφοφορίες αναμένεται επίσης να διεξαχθούν στο ιταλικό και το δανικό κοινοβούλιο.

Η ψηφοφορία έρχεται σε μια σημαντική στιγμή, περίπου επτά μήνες μετά την κατάρρευση των ειρηνευτικών προσπαθειών του υπουργού Εξωτερικών Kerry των ΗΠΑ. Αντί για την περαιτέρω ανάπτυξη του πολιτικού ορίζοντα για την επίλυση της Ισραηλινο-Παλαιστινιακής σύγκρουσης, η Γάζα βίωσε τον πιο θανατηφόρο γύρο βιαιοτήτων μέχρι σήμερα, που στοίχισε τη ζωή περισσοτέρων από 2000 Παλαιστινίων. Στην πραγματικότητα, το εν λόγω κύμα της βίας ήταν τόσο μεγάλο που σε πολλούς Ισραηλινούς ανέσυρε τις αναμνήσεις της δεύτερης Ιντιφάντα, αν και τα πρόσφατα γεγονότα δεν έχουν φτάσει τον αριθμό των θανάτων εκείνων των χρόνων. Οι δράσεις της Ισραηλινής κυβέρνησης στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και στη Δυτική Όχθη, καθώς και η αυξανόμενη δύναμη του κινήματος των εποίκων, έχουν εν τω μεταξύ υπονομεύσει περαιτέρω τις προοπτικές για την επίτευξη μιας λύσης δύο κρατών.

Η αναγνώριση αποτελεί κάτι περισσότερο από μια συμβολική κίνηση, δεδομένου ότι προσφέρει μια σειρά από πρακτικά οφέλη που μπορούν να βοηθήσουν να δοθεί ένα τέλος στην επιδείνωση των συνθηκών ασφαλείας και τελικά στην επίτευξη του στόχου ενός Παλαιστινιακού κράτους που ζει δίπλα-δίπλα με το Ισραήλ με ειρήνη και ασφάλεια.

Εδώ είναι πέντε λόγοι για τους οποίους το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ψηφίσει υπέρ ενός Παλαιστινιακού κράτους:

1. Συνεκτικότητα
Η αναγνώριση ενός Παλαιστινιακού κράτους είναι σύμφωνη με τη μακροχρόνια υποστήριξη της ΕΕ για την επίτευξη μιας λύσης δύο κρατών στην Ισραηλινο-Παλαιστινιακή σύγκρουση και στηρίζεται και στα δυο ορόσημά της, στη Διακήρυξη της Βενετίας του 1980 και στη μετέπειτα Δήλωση του Βερολίνου το 1999, που ανακοίνωσαν την «προθυμία της ΕΕ να εξετάσει την αναγνώριση του Παλαιστινιακού Κράτους».

Την επόμενη εβδομάδα θα είναι επίσης η δεύτερη επέτειος της αναγνώρισης της Παλαιστίνης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, κατά την οποία πάνω από το ήμισυ των κρατών μελών της ΕΕ ψήφισε υπέρ.

Όπως υποστήριξαν οι Daniel Levy και Nick Witney στην επιχειρηματολογία τους υπέρ του θετικού ψηφίσματος για το Παλαιστινιακό Κράτος από την Ευρώπη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2012, δεδομένης της έκτασης της πολιτικής στήριξης της ΕΕ για τη λύση των δύο κρατών, «θα φαινόταν παράλογο, όταν η [Παλαιστινιακή] ηγεσία στρέφεται προς τη διεθνή κοινότητα για να επιβεβαιώσει το δικαίωμά της να είναι ένα ανεξάρτητο κράτος, η Ευρώπη να μην την υποστηρίξει».

2. Value for money
Η αναγνώριση είναι το φυσικό αποτέλεσμα των σημαντικών οικονομικών επενδύσεων της ΕΕ στην λύση των δύο κρατών, η οποία περιλαμβάνει σχεδόν 2,5 δισ. ευρώ από τα κράτη μέλη της ΕΕ για τη στήριξη των προσπαθειών οικοδόμησης του Παλαιστινιακού Κράτους από το 2007 κι έπειτα.

Το παραπάνω ποσό δεν συμπεριλαμβάνει την ετήσια συνεισφορά αξίας περισσοτέρων από 200 εκτα. ευρώ προς την UNRWA. Η βοήθεια της ΕΕ έχει κάνει μια πραγματική διαφορά, με την Παγκόσμια Τράπεζα να σημειώνει πως οι Παλαιστίνιοι βρίσκονται σε μια πολύ καλή θέση για τη δημιουργία ενός κράτους σε οποιαδήποτε στιγμή στο εγγύς μέλλον, μια άποψη με την οποία συμφώνησε το ΔΝΤ.

Αυτό, όμως, θα χαραμιστεί με την έλλειψη πολιτικής προόδου. Όπως έχουν προειδοποιήσει η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και η UNCATD, η συνεχιζόμενη Ισραηλινή κατοχή σε συνδυασμό με μια αρνητική κατάσταση στον πολιτικό τομέα και στον τομέα της ασφάλειας κινδυνεύει να γίνει η αιτία της αντιστροφής αυτών των εξελίξεων. Και σαφώς η ΠΑ είναι αυτή που έχει να χάσει τα περισσότερα από το τελευταίο ξέσπασμα της βίας, με πάνω από το ήμισυ των Παλαιστινίων που ερωτήθησαν τον Οκτώβρη του 2014 να πιστεύουν ότι έχει γίνει βάρος.

3. Εάν όχι η Ευρώπη, τότε ποιος;
Με μηδενικές προοπτικές για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων σύντομα και αντιμετωπίζοντας μυριάδες άλλα επείγοντα παγκόσμια ζητήματα, οι ΗΠΑ έχουν κάνει πίσω, έχοντας φαινομενικά παραιτηθεί στο να διαχειρίζονται τη σύγκρουση όσο καλύτερα μπορούν, προκειμένου να αποφευχθεί μια σοβαρή έξαρσή της. Η διαχείριση συγκρούσεων, ωστόσο, δεν πρέπει να συγχέεται με την επίτευξη της ειρήνης. Ούτε θα πρέπει να συνεχιστούν οι χωρίς νόημα διαπραγματεύσεις, απλώς λόγω της έλλειψης εναλλακτικού οράματος, αν μη τι άλλο επειδή η κατάρρευσή τους οδηγεί μόνο σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση της κατάστασης. Λόγω της πρόσφατης αποτυχίας των υπό την ηγεσία του John Kerry συνομιλιών και υπό το πρίσμα της μακροχρόνιας εσωτερικής δυναμικής που εμποδίζει τις ΗΠΑ να κάνουν χρήση της μόχλευσης που έχουν επί του Ισραήλ, είναι απίθανο το πως οι υπό Αμερικανική ηγεσία διαπραγματεύσεις είτε θα διεξαχθούν σύντομα, είτε πως θα αλλάξουν το παιχνίδι. Ήρθε λοιπόν η στιγμή για τους Ευρωπαίους να δείξουν ότι υπάρχει ένα εναλλακτικό πολιτικό μονοπάτι για την προώθηση των Παλαιστινιακών δικαιωμάτων από την «ένοπλη αντίσταση».

Η ΕΕ δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ηγεσία των ΗΠΑ στην ειρηνευτική διαδικασία. Και η αναγνώριση από μόνη της δεν μπορεί να θέσει ένα τέλος στην κατοχή, μόνο το Ισραήλ μπορεί να το κάνει αυτό. Αλλά, όπως υποστήριξε την περασμένη εβδομάδα σε μια ακρόαση στο Ιταλικό Κοινοβούλιο ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Paolo Gentiloni, η αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους από την Ευρώπη θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για την αποδέσμευση των διαπραγματεύσεων. Λόγω της βαθιάς οικονομικής, εμπορικής και πολιτιστικής σχέσης της με το Ισραήλ, η Ευρώπη μπορεί να διορθώσει τις δεκαετίες ασυμμετρίας μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων. Όπως έχουμε υποστηρίξει και στο παρελθόν, η αναγνώριση συνοδεύεται από μια ευθύνη από την πλευρά που αναγνωρίζει να αντισταθμίσει τα λόγια με τις πράξεις, ιδίως, την υποχρέωση να ευθυγραμμιστούν οι εθνικές πολιτικές και οι πολιτικές της ΕΕ με τις αρχές και τους κανόνες που απορρίπτουν την κατοχή.

4. Η αναγνώριση είναι κατά της κατοχής, όχι κατά του Ισραήλ
Η αναγνώριση ενός Παλαιστινιακού κράτους με βάση τα σύνορα του 1967, επιβεβαιώνει την υποστήριξη της ΕΕ για τη λύση των δύο κρατών και τη νομιμότητα του Ισραήλ. Η αναγνώριση επιβεβαιώνει επίσης την πάγια θέση της ΕΕ σχετικά με το παράνομο της κατοχής από το Ισραήλ, θεωρώντας την επιχείρηση εποικισμού του Ισραήλ ως επιζήμια για την ειρήνη και την ασφάλεια. Την άποψη αυτή συμμερίζονται πολλοί Ισραηλινοί, συμπεριλαμβανομένου και ενός αριθμού βετεράνων υπουργών και αξιωματούχων ασφαλείας που έγραψαν ότι η «[Ευρωπαϊκή] αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης θα προωθήσει τις προοπτικές της ειρήνης και θα ενθαρρύνει τόσο τους Ισραηλινούς, όσο και τους Παλαιστινίους όσο να βάλουν ένα τέλος στις συγκρούσεις τους. […] Οι προοπτικές για την ασφάλεια και την ύπαρξη του Ισραήλ εξαρτώνται από την ύπαρξη ενός Παλαιστινιακού κράτους δίπλα στο Ισραήλ».

5. Μια πολιτική Εναλλακτική για τη Βία
Είναι ακριβώς λόγω του αυξανόμενου κύματος βίαιων πράξεων που οι Ευρωπαίοι πρέπει να λάβουν μια πολιτική πρωτοβουλία. Μια ψήφος υπέρ των Παλαιστινιακών εθνικών προσδοκιών θα αποτελούσε επομένως μια ένδειξη υποστήριξης προς τη δέσμευση του Προέδρου Abbas στη διπλωματία σε μια εποχή που το 44% των Παλαιστινίων στα Κατεχόμενα πιστεύει ότι η ένοπλη σύγκρουση είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την οικοδόμηση ενός Παλαιστινιακού κράτους. Αντί να ενθαρρύνει περαιτέρω τη βία, «μια ισχυρή υποστήριξη των Παλαιστινιακών προσδοκιών θα έχει περισσότερες πιθανότητες να δράσει περιοριστικά, αποδεικνύοντας στο Παλαιστινιακό κοινό ότι, ακόμη και αν δεν υπάρχει πρόοδος με το Ισραήλ, τουλάχιστον δεν έχουν χαθεί όλα στον κόσμο και ότι η ηγεσία τους μπορεί να καταφέρει μια διπλωματική επιτυχία», όπως έχουν υποστηρίξει στο παρελθόν οι Daniel Levy και Nick Witney.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.ecfr.eu/article/commentary_five_reasons_to_recognise_a_palestinian_state360