Σε Αναζήτηση Κράτους: Το παλαιστινιακό και ο ρόλος των μεγάλων δυνάμεων στην μη επίλυση του
Εισαγωγή βιβλίου
Στο ανα χείρας βιβλίο επιχειρείται η αναζήτηση και ιχνηλάτηση των γενεσιουργών αιτιών του Παλαιστινιακού Προβλήματος. Επιχειρείται, δηλαδή, να δοθεί απάντηση στο εξής θεμελιώδες ερώτημα. Πως το παλαιστινιακό κίνημα από ένα κίνημα Aυτοδιάθεσης που πάσχιζε για την εθνική αυτοχειραφέτηση του μετατράπηκε σε ένα μεγάλο περιφερειακό πρόβλημα με όλα τα συμπαρομαρτούντα: Την δημιουργία ενός τεράστιου προσφυγικού προβλήματος, την στρατολόγηση Παλαιστίνιων μαχητών (Fedayeen) από τις κοινότητες προσφύγων που επιτίθενται εναντίον του κράτους του Ισραήλ και των πολιτών του, το ξέσπασμα τεσσάρων αραβο-ισραηλινών πολέμων και την ανάμιξη των ψυχροπολεμικών υπερδυνάμεων στο πρόβλημα. Ενα πρόβλημα που σε δυο περιπτώσεις, κατά την διάρκεια της κρίσης του Σουέζ (Οκτώβριο 1956) και στον δεύτερο αραβο-ισραηλινό πόλεμο του Γιομ Κιπούρ (Οκτώβριο 1973) οδήγησε το τότε διπολικό διεθνές σύστημα στα πρόθυρα ενός πυρηνικού πολέμου με ότι αυτό συνεπάγετο για την παγκόσμια ειρήνη.
Στα πλαίσια της ανωτέρω συλλογιστικής θα αναζητηθούν επίσης τα κίνητρα δράσης των Μεγάλων Δυνάμεων-οι ανεξάρτητες μεταβλητές που διαμόρφωσαν την στάση και τη στρατηγική τους σε σημαντικά χρονικά ορόσημα της εξέλιξης του προβλήματος. Πιο συγκεκριμένα θα επιχειρηθεί να δοθεί απάντηση στα ακόλουθα ερωτήματα:
• Γιατί η Μεγάλη Βρετανία δεσμεύτηκε στους Εβραίους το Νοέμβριο του 1917 ότι θα τους παρείχε στήριξη να δημιουργήσουν <<εθνική εστία>> στην Παλαιστίνη; Μια ενέργεια άκρως αμφιλεγόμενη, καθώς σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο η εντολοδόχος δύναμη δεν είχε το δικαίωμα να παραχωρήσει την Παλαιστίνη, μια περιοχή που δεν της άνηκε, σε ένα τρίτο μέρος στους Εβραίους που έπισης δεν είχε καμία σχέση με την περιοχή.
• Γιατί οι δύο κύριοι πόλοι του μεταπολεμικού διεθνούς συστήματος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η τότε Σοβιετική Ένωση αποφάσισαν να υποστηρίξουν το σχέδιο δίχοτόμησης της Παλαιστίνης;
• Ποιά ήταν η ευρύτερη στάση των Αράβων απέναντι στο Παλαιστινιακό Ζήτημα, του οποίου, σε διακηρυκτικό επίπεδο εμφανίζονταν υπέρμαχοι και υποστηρικτές; Και αντίστροφα, πως οι Παλαιστίνιοι εξέλαβαν τις ενέργειες των Αράβων και του Αραβικού Συνδέσμου σε σχέση με το Παλαιστινιακό Πρόβλημα.
• Τι υπερισχύει στους υπολογισμούς των κρατών κατά την άσκηση εξωτερικής πολιτικής, η διασφάλιση του εθνικού συμφέροντος ή η ιδεολογία;
• Τι ακριβώς είναι η << ειδική σχέση>> ΗΠΑ-Ισραήλ, πότε σφυρηλατήθηκε και γιατί.
• Ποιές ήταν οι αιτίες που η συμφωνία του ΟΣΛΟ (Σεπτέμβριο 1993) μεταξύ του Γιάσερ Αραφάτ και του Γιτζάκ Ραμπίν, αλλά και οι μετέπειτα συμφωνίες δεν οδήγησαν στην δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους;
Η διεθνής κοινότητα εισήλθε στην μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο διεθνή τάξη με τη δέσμευση των Μεγάλων Δυνάμεων για την εφαρμογή της Αρχής της Αυτοδιάθεσης των Λαών. Συγκεκριμένα, οι νικήτριες δυνάμεις κατά την διάρκεια της υπογραφής της συνθήκης των Βερσαλλιών (Ιούνιο 1919) είχαν εκφράσει τη βούληση τους για την αναγνώριση της Αρχής της Αυτοδιάθεσης, καθώς και ανάληψη όλων εκείνων των μέτρων που θα οδηγούσαν στην χωρίς όρους εφαρμογή της. Με άλλα λόγια, οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν συμφωνήσει ότι δεν νομιμοποιούνταν καμία εδαφική μεταβολή χωρίς να ληφθεί υπόψη η θέληση των ενδιαφερόμενων λαών. Στην περίπτωση του Παλαιστινιακού όμως συνέβη κάτι παράδοξο. Αντί η Μεγάλη Βρετανία να προαγάγει την αυτοδιάθεση των νόμιμων δικαιούχων, των Παλαιστινίων που αποτελούσαν και την πλειοψηφία των κατοίκων στην Παλαιστίνη προήγαγε την αυτοδιάθεση των Εβραίων εις βάρος της παλαιστινιακής κοινότητας.
Leave a comment