Δρ. Νίκος Παναγιωτίδης: Επικεφαλής ΓΕΩΠΑΜΕ

Για τους ακραίους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) δεν πρέπει να υπάρχουν κυρίαρχα κράτη κατά το Δυτικό πρότυπο, καθώς κυρίαρχος είναι μόνο ο θεός.

Εφορμώντας από αυτό το ακραίο ιδεολόγημα, οι φονταμενταλιστές του ΙΚ θεωρούν ότι είναι εντεταλμένοι να διεξάγουν ιερό πόλεμο (τζιχάντ) για να καταστρέψουν τις διεφθαρμένες δομές του συριακού καθεστώτος, αλλά και του σιιτικού Ιράκ. Και σε μεγάλο βαθμό το έχουν καταφέρει, αφού ο Μπασάρ Αλ Άσαντ στη Συρία ελέγχει μόνο το 1/5 της χώρας, ενώ το Ιράκ έχει απωλέσει τον έλεγχο μεγάλου ποσοστού εδάφους όπου εκτείνεται το Ισλαμικό Χαλιφάτο των τζιχαντιστών. Η δράση του ΙΚ έχει αναγκάσει τις Μεγάλες Δυνάμεις να στρέψουν εκεί την προσοχή τους και να ιεραρχήσουν την τρομοκρατική οργάνωση ως την πιο μεγάλη απειλή για τη Δύση.

Οι στρατηγικές προτεραιότητες των ΗΠΑ και των συμμάχων τους είναι πλέον η συντριβή του ΙΚ και όχι η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία. Ωστόσο, οι αεροπορικές επιδρομές τού υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες συνασπισμού έχουν επιφέρει μειωμένα κέρδη, καθώς οι τζιχαντιστές συνεχίζουν να ελέγχουν μεγάλες πόλεις στο Ιράκ όπως η Μοσούλη και το Ραμαντί. Στη δε Συρία –όπου η συμμαχία δεν διενήργησε τόσο πολλές επιδρομές όπως στο Ιράκ– δεν έχει σημειωθεί αξιόλογη πρόοδος.

Από μια στρατηγική-επιχειρησιακή οπτική γωνία θα μπορούσε να πει κάποιος ότι οι επιδρομές εξανάγκασαν τον εχθρό να απωλέσει μικρές περιοχές οι οποίες δεν εμφανίζουν εδαφική συνέχεια, και συνεπώς δεν υπονομεύουν την οργάνωση και τη συνοχή του. Αμφιβάλλουμε κατά πόσο ο στρατηγικός στόχος των ΗΠΑ και των συμμάχων του για ολική εξουδετέρωση του ΙΚ θα επιτευχθεί στο κοντινό μέλλον.

Οι τζιχαντιστές έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους μεγάλο ποσοστό εδάφους σε Ιράκ και Συρία, ακρωτηριάζοντας πλέον την κυριαρχία των κρατών αυτών. Η επεκτατική ατζέντα τους δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά τα κράτη, αφού επιδιώκουν την ανατροπή της μοναρχίας στη Σαουδική Αραβία. Επιπλέον, αρκετά σαλαφιστικά κινήματα έχουν δηλώσει υποταγή στο ΙΚ, διευρύνοντας έτσι την παρουσία των τρομοκρατών στη χερσόνησο του Σινά, στην Υεμένη, σε περιοχές στα σύνορα Πακιστάν-Αφγανιστάν και στη βόρεια Αφρική (Λιβύη).

Όσον αφορά τη Συρία και το Ιράκ, πρόκειται για κράτη με τεχνητά σύνορα που είχαν χαραχθεί αυθαίρετα από τους Αγγλογάλλους κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (Συμφωνία Σάικς-Πικό), με κύριο γνώμονα την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων γεωπολιτικών επιδιώξεων αγνοώντας τη βούληση των τοπικών Αρχών και τη διεθνώς παραδεδεγμένη αρχή της πλειοψηφίας. Ποιος να το φανταζόταν άραγε πως έναν αιώνα αργότερα τα τεχνητά αυτά κράτη θα υπόκεινταν σε έναν νέο εδαφικό ακρωτηριασμό από έναν μη κρατικό δρώντα –με κρατικά όμως χαρακτηριστικά– ο οποίος με τη δράση του επαναφέρει στο προσκήνιο μνησικακίες και εθνοτικά μίση δεκαετιών;

Αν η 11η Σεπτεμβρίου άλλαξε τον τρόπο που οι ΗΠΑ βλέπουν την τρομοκρατία, η εμφάνιση του ΙΚ στη Μέση Ανατολή άλλαξε τον τρόπο που σύσσωμη η ανθρωπότητα βλέπει με ανασφάλεια την τρομοκρατία να βρίσκεται δίπλα της.