Του Semih Idiz  www.al-monitor.com

Τελευταία πολύς λόγος γίνεται για την επαναπροσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας, με τον Ταγίπ Ερντογάν να προβαίνει ακόμα και σε θετικές δηλώσεις έναντι της Ιερουσαλήμ. Παρόλα αυτά η επαναπροσέγγιση δεν έχει ακόμα επιτευχθεί και δεν είναι βέβαιο αν θα επιτευχθεί, τελικά, παρά το γεγονός ότι διπλωμάτες από τις δύο χώρες βρίσκονται ήδη σε επαφή.

Επίσης πλέον έχουν αντιστραφεί οι ρόλοι με το Ισραήλ να είναι η λιγότερο πρόθυμη πλευρά, θέτοντας κόκκινες γραμμές και ζητώντας εγγυήσεις. Την ίδια ώρα ισραηλινά μέσα αναφέρουν πως οι ΗΠΑ εκδηλώνουν έντονο ενδιαφέρον για την ομαλοποίηση των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας. Όπως ανέφερε η Haaretz, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μπάιντεν, κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ, είπε στον πρωθυπουργό Νετανιάχου πως ο Ερντογάν επείγεται για συμφωνία με το Ισραήλ, το συντομότερο δυνατό.

Ο Μπάιντεν δήλωσε έτοιμος να μεσιτεύσει για την επίτευξη της επαναπροσέγγισης και κάλεσε τις δύο χώρες να συνεργαστούν στον ενεργειακό τομέα, τονίζοντας πως η Τουρκία αποτελεί τον πιο οικονομικό δρόμο για την εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά. Τούρκοι αναλυτές αναφέρουν πως οι ΗΠΑ θέλουν «δέσουν» Ισραήλ και Τουρκία με μια στρατηγική συμφωνία στον τομέα της ενέργειας. Διπλωμάτες στην Άγκυρα στέκονται ιδιαίτερα στον θετικό τόνο του Ερντογάν, έναντι του Ισραήλ, τελευταία, ο οποίος συνιστά μια απόλυτη στροφή στη ρητορική του από το 2009 και εφεξής.

Αναλογιζόμενος τις ευαισθησίες των ισλαμιστών υποστηρικτών του, ο Ερντογάν μέχρι πρόσφατα, εμφανιζόταν διστακτικός σε μια επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ εφόσον δεν υπήρχε επίσημη δήλωση συγνώμης για το επεισόδιο με το πλοίο Μαβί Μαρμαρά, το 2010, την καταβολή αποζημίωσης στις οικογένειες των νεκρών και την άρση του αποκλεισμού της Γάζας. Πιεζόμενος από τις ΗΠΑ, ο Νετανιάχου ικανοποίησε τον πρώτο τουρκικό όρο, το 2013, ενώ, βάσει τουρκικών πηγών και το ζήτημα των αποζημιώσεων τείνει προς διευθέτηση. Όσον αφορά τη Γάζα η Άγκυρα έχει μετριάσει τις απαιτήσεις της, ζητώντας, τώρα, ειδική άδεια για να προμηθεύει αγαθά και υπηρεσίες ση Λωρίδα. Τούρκος διπλωμάτης ανέφερε πως η κατάσταση στην Συρία πιέζει και τις δύο χώρες.

Το κόστος όμως των σφαλμάτων της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής έχει ανέβει δραματικά. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών παραδέχεται πλέον την αδυναμία της Τουρκίας να επηρεάσει τις εξελίξεις στη γειτονιά της, με ότι αυτό συνεπάγεται και για την εσωτερική της ασφάλεια. Στο μεταξύ Ερντογάν και Νετανιάχου έχουν εξασφαλίσει τις θέσεις τους στο εσωτερικό, έχοντας επικρατήσει στις πρόσφατες εκλογές στις χώρες τους. Άρα αν κάποιος αναμένει να ξεκινήσει η διαδικασία της επαναπροσέγγισης μετά την αποχώρηση ενός εκ των δύο θα περιμένει πολύ. Βάσει των ανωτέρω θα ανέμενε κανείς ότι η επαναπροσέγγιση θα προχωρούσε ταχέως. Ωστόσο δεν υπάρχουν σημάδια για κάτι τέτοιο.

Γιατί όμως; Τούρκος αναλυτής του στενού περιβάλλοντος Ερντογάν θεωρεί πως ένας λόγος είναι η στάση της Τουρκίας έναντι της Χαμάς. Ωστόσο βασικός λόγος είναι η Ρωσία. «Γιατί το Ισραήλ εμφανίζεται τόσο διστακτικό όταν στο τραπέζι υπάρχουν ισχυρά συμφέροντα, όπως το φυσικό αέριο; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό βρίσκεται στη Μόσχα», αναφέρει ο ίδιος και τονίζει πως μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους η Μόσχα και Άγκυρα βρίσκονται σε καθεστώς ψυχρού πολέμου.

Η ρωσική στάση έναντι της Τουρκίας είναι και ο βασικός λόγος για τους δισταγμούς του Ισραήλ έναντι της ταχείας επαναπροσέγγισης με την Τουρκία, καθώς το Ισραήλ χρειάζεται περισσότερο τη Ρωσία παρά την Τουρκία. Ωστόσο, άλλοι αναλυτές θεωρούν ως βασικό λόγο την έλλειψη εμπιστοσύνης του Ισραήλ προς την τουρκική ηγεσία. «Το Ισραήλ θεωρεί λάθος να ρίξει σωσίβιο στον Ερντογάν καθώς δεν πιστεύει πως στο μέλλον ο Τούρκος πρόεδρος θα μπορούσε να αρχίσει τα παλιά», αναφέρει ένας εξ αυτών. «Επίσης το Ισραήλ έχει δημιουργήσει νέες συμμαχίες με Ελλάδα και Κύπρο και κατά συνέπεια δεν έχει λόγο να βιάζεται για την επαναπροσέγγιση με την Τουρκία», αναφέρει ο ίδιος.

ΠΗΓΗ: Center for Geopolitical Analyses